Zingen zonder valse lucht

Zingen zonder 'valse lucht'

Zingen ‘met valse lucht’ is een veel besproken onderwerp. Maar is ‘met valse lucht’ zingen slecht voor je stem? Sommige docenten zullen zeggen van niet, andere zweren dat zingen met lucht het slechtste is wat er is.

Voordat we dieper ingaan op de oorzaken en oplossingen, moeten we eerst twee fundamentele feiten vaststellen:

• Wanneer we geluid maken, zijn de stemplooien in ‘gesloten’ positie. De buitenste lagen van de stemplooi worden door afwisselende luchtdruk en luchtstroom in trilling gehouden, ook wel bekend als het ‘Bernoulli effect’. Deze oscillatie (trilling / vibratie) is verantwoordelijk voor het creëren van geluidsgolven.
• We kunnen de stemplooien ook sluiten zonder geluid te maken. Dit doe je wanneer je je adem inhoudt. In dat geval is er geen ademstroom, maar alleen ademdruk. Pas als je de stemplooi opent of in vibratie brengt komt er ademstroom op gang.

Met andere woorden: de stemplooi is verantwoordelijk voor zowel ademstroom als ademdruk. Adem is passief en reageert op, of en vervolgens hoe, je de stemplooi sluit. Soms stroomt de adem (de stemplooi is open), soms wacht het onder de gesloten stemplooi en noemen we het ademdruk.

Oorzaken zingen en spreken met valse lucht

Als je met valse lucht zingt, dan stroomt er wat lucht mee tijdens het maken van geluid. Dit komt omdat de stemplooi niet geheel sluit. Hiervoor zijn twee aanwijsbare oorzaken:

• De stemplooi wordt niet helemaal in gesloten positie gebracht door de rondom liggende spieren. Dat kan komen doordat de spieren niet sterk genoeg zijn, je de spieren niet of onvoldoende gebruikt of omdat je teveel luchtdruk opbouwt tijdens het spreken.
• Een pathologische oorzaak: knobbeltjes, poliepen of andere pathologische klachten op (of rond) de stemplooien.

Wat zijn de oplossingen?

Pathologische oorzaak

Eerst moet je vaststellen wat de oorzaak van de valse lucht is. Je kunt direct een verwijzing aanvragen bij je huisarts om een afspraak te maken bij de kno-arts voor een (stem)onderzoek. Je kunt dit ook op advies van je docent doen. Binnen onze studio adviseren we een student altijd verder onderzoek te laten doen om een organisch/klinisch beeld te krijgen zodat een pathologische oorzaak uitgesloten of bevestigd kan worden. Het ligt uiteraard bij de student om dit advies wel of niet op te volgen. Voor alle zangdocenten die dit stuk lezen: Vraag jezelf altijd af of je een student nog wilt begeleiden indien hij/zij geen check wil laten uitvoeren bij de kno-arts.

Train je spieren

Is een pathologische oorzaak uitgesloten? Dan zijn er veel verschillende startpunten voor het verminderen van valse lucht! De twee belangrijkste: spiertraining en het verminderen van ademdruk. De stemplooien sluiten in twee stappen. Het grootste gedeelte sluit met de laterale cricoarytenoïd spier. Deze is verantwoordelijk voor het sluiten van het grootste gedeelte van de stemplooi. De interarytenoids zijn de spieren die het achterste gedeelte van de stemplooi sluiten. Vaak ligt het probleem bij deze laatste spiergroep. Het juist trainen van deze spieren is essentieel voor het behalen van een goede sluiting.

Estill Onsets/Offsets

Het Estill Voice Training model, dat we binnen onze studio gebruiken, bevat het onderdeel Onsets/Offsets, ook wel aanzetten genoemd. Een aanzet binnen Estill leert je hoe je van lucht naar stem overgaat. En daarmee ook hoe je de stemplooien kunt sluiten. Er zijn 3 opties waarvan er twee belangrijk zijn: De glottale- en geaspireerde aanzet. Bij de glottale aanzet sluiten de stemplooien volledig, waarna je ze laat trillen. Bij de geaspireerde aanzet begin je met de stemplooien open en laat je ze dan sluiten. Dit is een hele goede oefening om controle te krijgen over het sluiten van je stemplooien.